Autor: Jarosław Kamiński

W dniu 26 marca 2025 roku w warszawskim kinie „Iluzjon” miało miejsce 9. Forum Prawa Autorskiego, zorganizowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydarzenie otworzył wiceminister Maciej Wróbel. Tematem przewodnim Forum był zbiorowy zarząd prawami autorskimi i pokrewnymi, a w debacie wzięli udział przedstawiciele organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ), a także nadawców, wydawców, izb gospodarczych czy kin. Wanda Kwietniewska Przewodnicząca Zarządu SAWP, przedstawiła kluczowe postulaty artystów, w tym potrzebę zwiększenia transparentności systemu rozliczania praw autorskich oraz przyspieszenia przekazywania wynagrodzeń na konta artystów. Zwróciła uwagę na problemy wynikające z rozliczeń między organizacjami zbiorowego zarządzania oraz niejasności w interpretacji przepisów prawnych. Jej wystąpienie spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem przez obecnych artystów i gości, co świadczy o wadze poruszanych tematów. W trakcie wypowiedzi Wanda poruszyła również inne istotne kwestie, takie jak konieczność aktualizacji regulacji dotyczących opłat od tzw. czystych nośników oraz propozycje reformy Komisji Prawa Autorskiego.

 

27 lutego 2025 w Barcelonie odbyło się spotkanie założycielskie International Alliance for the Rights of Musical Artists (IMARA) – międzynarodowej organizacji z globalnymi perspektywami w zakresie ochrony praw artystów wykonawców.

Wydarzenie to odbyło się w barcelońskiej siedzibie Society of Artists AIE, a udział w nim wzięli przedstawiciele: AIE (Hiszpania), APOLLON (Grecja), ARTISTI (Kanada), CPRA (Japonia), EEL (Estonia), EJI (Węgry), ERATO (Grecja), FKMP (Korea Południowa), GDA (Portugalia), HUZIP (Chorwacja), NUOVO IMAIE (Włochy), PI (Serbia), PLAYRIGHT (Belgia), RAAP (Irlandia), RPM (Malezja), SAMI (Szwecja), SAWP (Polska), SPEDIDAM (Francja) and STOART (Polska) – organizacji zbiorowego zarządzania prawami do artystycznych wykonań muzycznych, promujących tę inicjatywę.

SAWP reprezentowali: Jarosław Kamiński – Dyrektor Naczelny oraz Anna Błeszyńska-Drewicz- Radca Prawny.

 

Podczas spotkania wybrani zostali członkowie Zarządu Federacji, na czele z  Annie Morin – Dyrektorem Zarządzającym ARTISTI, która objęła funkcję Przewodniczącego.

 

Nowo wybrana Przewodnicząca Zarządu IMARA – Annie Morin podkreśliła „znaczenie zbieżności celów wszystkich podmiotów tworzących Federację, biorąc pod uwagę ciągłe ryzyko kwestionowania praw wykonawców muzycznych i ich roli w procesie twórczym.” Jak wskazała: „podmioty reprezentujące prawa do artystycznych wykonań od lat bronią praw muzyków w każdym ze swoich krajów, mierząc się z poważnymi wyzwaniami, które wymagają globalnych rozwiązań i jednego głosu. IMARA będzie głosem, który będzie bronił praw wykonawców muzycznych w organizacjach międzynarodowych oraz w relacjach z organami władz krajowych i z ustawodawcami”.

Otwierający spotkanie i uczestniczący w nim Prezes Society of Artists AIE – Luis Cobos podkreślił natomiast ze swojej strony znaczenie utworzenia IMARA w celu gwarantowania i rozwijania praw wykonawców muzycznych poprzez ustawodawstwo międzynarodowe oraz przepisy regionalne lub krajowe, które dostosowują ochronę praw do realiów rynkowych narzuconych przez nowe technologie. Jak wskazał: „IMARA będzie międzynarodowym głosem wykonawców muzycznych, odpowiadającym na globalne wyzwania, przed którymi stoją muzycy w środowisku cyfrowym, które nie zapewnia im godziwego wynagrodzenia i w którym okresy ochrony stały się niewystarczające ze względu na nieograniczone wykorzystanie interpretacji i wykonań utrwalonych na fonogramach lub nagraniach audiowizualnych”.

Globalna reprezentacja wykonawców muzycznych

IMARA utworzona została w odpowiedzi na potrzebę istnienia międzynarodowego organu lobbującego, reprezentującego prawa artystów muzycznych globalnie oraz wspierającego współpracę w tym zakresie pomiędzy podmiotami ją tworzącymi.

Do głównych celów Federacji należy obrona idei rozszerzenia prawa do wynagrodzeń w serwisach streamingowych i platformach UGC (User Generated Content), aby zapewnić wykonawcom muzycznym godziwe wynagrodzenie za wykorzystanie ich muzyki na platformach cyfrowych, ochrona praw pokrewnych artystów wykonawców, w tym w kontekście nagrań audiowizualnych oraz dążenie do wprowadzenia regulacji dotyczących AI, uwzględniających słuszne interesy artystów wykonawców.

Zadaniem IMARA jest ponadto wdrożenie konkretnych działań, w celu zagwarantowania odpowiedniego ustawodawstwa na terytoriach, na których ochrona praw artystów wykonawców  muzycznych jest niewystarczająca. W krajach, które posiadają już odpowiednie ustawodawstwo zapewniające rozwój tych praw, IMARA będzie pełnić rolę doradczą i wspierającą w zakresie aspektów technologicznych, biznesowych i finansowych w tworzeniu nowych podmiotów reprezentujących artystów muzycznych. W tym zakresie współpracować będzie z Societies’ Council for the Collective Management of Performers’ Rights (SCAPR).

Struktura organizacyjna i współpraca z innymi podmiotami

Najwyższym organem władzy IMARA będzie Walne Zebranie Członków oraz Zarząd składający się z reprezentantów 9 podmiotów, co najmniej jednym z danego regionu geograficznego (Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Afryka i Azja), aby zapewnić stosowna równowagę w reprezentacji poszczególnych regionów świata oraz dodatkowo z 3 reprezentantów podmiotów wybranych według woli  Walnego Zebrania.

IMARA będzie rozwijać współpracę niezbędną dla osiągnięcia swoich celów z takimi organizacjami jak Ibero-Latin American Federation of Performing Artists (FILAIE), Association of European Performer’s Organizations (AEPO-ARTIS), SCAPR, a także – w zakresie działań na rzecz implementacji Traktatu Pekińskiego o artystycznych wykonaniach audiowizualnych – z Global Audiovisual Alliance (GAVA).

Z prawdziwym żalem zawiadamiamy, że w dniu 1 grudnia 2024 r. zmarł Przewodniczący Zarządu SAWP Ryszard Poznakowski.
To ogromna strata dla naszej kultury i środowisk twórczych, a szczególna dla artystów zrzeszonych w Stowarzyszeniu Artystów Wykonawców SAWP.
Ryszard Poznakowski był artystą wielkiego formatu: autorem musicali, muzyki teatralnej i filmowej, multiinstrumentalistą, wokalistą i aranżerem, a także kompozytorem wielu znanych i kochanych przez publiczność przebojów. Był także przyjacielem i opoką dla innych artystów, z niespotykanym zaangażowaniem broniąc ich interesów wszędzie tam, gdzie było to potrzebne.
Był pomysłodawcą i współzałożycielem Stowarzyszenia SAWP. Cieszył się ogromnym zaufaniem i poważaniem wśród artystów, czego wyrazem było jednomyślne wybranie go na Przewodniczącego Zarządu SAWP w 2007 roku. Funkcję tę, poprzedzoną wieloletnią pozycją Wiceprzewodniczącego Zarządu, pełnił nieprzerwanie aż do końca, pomimo ciężkiej choroby zaangażowany w najdrobniejsze nawet kwestie związane z SAWP i z ochroną praw artystów wykonawców.
Tym, którym dane było poznać go osobiście z pewnością brakować będzie jego nieprzeciętnego poczucia humoru i charyzmy.
Odpoczywaj w spokoju Prezesie. Zasłużyłeś, choć zostawiłeś tu po sobie pustkę nie do wypełnienia……..

Szanowni Koleżanki i Koledzy,

Publikujemy list do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zawierający apel SAWP o zachowanie w projekcie przygotowywanej zmiany ustawy o prawie autorski i prawach pokrewnych art. 86 ¹. Przepis ten ma na celu zagwarantowanie otrzymywania przez artystów wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych należnych im tantiem od wykorzystywania wykonań on-line na platformach cyfrowych.

Liczymy na to, że wesprzecie nasz apel przesyłając listy poparcia do Ministra.

Zarząd Stowarzyszenia SAWP

Apel do MKiDN

Czy artyści będą wynagradzani za streaming?!

 

Stowarzyszenia Artystów Wykonawców SAWP przyjmuje z uznaniem i gorąco popiera rządowy projekt objęcia niezbywalnym, niepodlegającym zrzeczeniu się i egzekucji oraz podlegającym obligatoryjnemu dochodzeniu przez właściwą organizację zbiorowego zarządzania praw artystów wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych do wynagrodzeń z tytułu publicznego udostępniania ich artystycznych wykonań w internecie.

Udostępniający publicznie artystyczne wykonania utworów, w szczególności platformy cyfrowe, odmawiają zawierania umów i wypłaty należnych wynagrodzeń organizacjom reprezentującym artystów wykonawców, pomimo wyraźnego objęcia udostępniania nagrań artystycznych wykonań takim obowiązkiem w art. 86 ust. 1 lit c obowiązującej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Platformy, oraz inne podmioty powołują się na zawierane z artystami umowy, w których  wymuszają przeniesienie na siebie całości praw majątkowych do rozpowszechniania artystycznych wykonań na wszystkich znanych polach eksploatacji, za z reguły nieproporcjonalnie niskie do ich zysków  jednorazowe wynagrodzenie,  co pozwala im na zawłaszczanie całości przyszłych pożytków z rozpowszechniania artystycznych wykonań. Konsekwencją tej sytuacji są rażąco niskie wynagrodzenia uzyskiwane przez artystów wykonawców w stosunku do zysków uzyskiwanych przez podmioty udostępniające publicznie artystyczne wykonania utworów.

Wyrażamy głęboką nadzieję, że trafnie podjęta przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego obecna inicjatywa legislacyjna, nawiązująca do bogatej, dobiegającej stulecia tradycji polskiego ustawodawstwa w kształtowaniu wysokiego  poziomu ochrony rezultatów działalności twórczej, a zwłaszcza artystów wykonawców, znajdzie rychły wyraz w uchwaleniu projektowanej nowelizacji.

Zarząd Stowarzyszenia Artystów Wykonawców SAWP

Ryszard Poznakowski Przewodniczący Zarządu

Wanda Kwietniewska Zastępca Przewodniczącego Zarządu

Sławomir Wierzcholski Zastępca Przewodniczącego Zarządu

Aleksander Nowacki Skarbnik Zarządu

Anna Jurksztowicz Sekretarz Zarządu

Ewa Kuklińska Członek Zarządu

Ewa Śnieżanka Członek Zarządu

Wojciech Wójcicki Zastępca Członka Zarządu

Piotr Iwicki Zastępca Członka Zarządu

 

Pełna treść rezolucji podjęta na Walnym Zebraniu Członków SAWP: Treść rezolucji WZ z dnia 27 lutego 2023 r

Drodzy Artyści,

Dnia 27 lutego na Walnym Zebraniu Członków SAWP, zostały wybrane następujące osoby do władz Stowarzyszenia:

Zarząd:

Ryszard Poznakowski – Przewodniczący Zarządu

Sławomir Wierzcholski – Zastępca Przewodniczącego

Wanda Kwietniewska – Zastępca Przewodniczącego

Aleksander Nowacki – Skarbnik Zarządu

Anna Jurksztowicz – Sekretarz Zarządu

Ewa Kuklińska – Członek Zarządu

Ewa Śnieżanka – Członek Zarządu

Wojciech Wójcicki – Zastępca Członka Zarządu

Piotr Iwicki – Zastępca Członka Zarządu

 

Komisja Rewizyjna:

Beata Molak – Bychawska – Przewodnicząca Komisji

Piotr Kuźniak – Zastępca Przewodniczącej

Halina Frąckowiak – Sekretarz Komisji

Mieczysław Jurecki – Członek Komisji

Robert Obcowski – Członek Komisji

Ewa Belina-Brzozowska – Zastępca Członka Komisji

 

Sąd Koleżeński:

Elżbieta Wojnowska

Lidia Stanisławska

Adam Lewandowski

Piotr Nagiel

Mariusz Kalaga

 

Gratulujemy!